Ruim 33% van de volwassen vrouwen heeft nog nooit haar eigen vulva bekeken en ruim 75% van de vrouwen heeft een beeld van de vulva dat eigenlijk niet klopt. Daarnaast bekijkt meer dan 90% van de vrouwen haar vagina en vulva niet met enige regelmaat om te controleren op mogelijke afwijkingen, afscheiding, vaginale schimmel, huidveranderingen en dergelijke.
Om te zorgen dat jij niet (meer) bij deze groep hoort kun je aan de slag gaan met een zelfonderzoek van je vulva. Tijdens zo’n zelfonderzoek leer je jouw vrouwelijke geslachtsorganen beter kennen en dat helpt je te komen tot tijdig ontdekken van een gezondheidsrisico en preventie van serieuze gynaecologische aandoeningen.
Zelfonderzoek om een medische reden
Een zelfonderzoek van de vulva kan ook nuttig zijn om een medische reden. Bij zo’n zelfonderzoek let je op of je veranderingen ziet in kleur, dikte of aspect, zoals bijvoorbeeld zweertjes of opvallende plekjes. Soms vraagt de gynaecoloog je ook de vulva (regelmatig) te onderzoeken. Wanneer je dat regelmatig doet, weet je zelf het beste of er veranderingen zijn opgetreden. Vooral bij huidaandoeningen kan dit belangrijk zijn.
Leidraad voor zelfonderzoek vulva
Naast jezelf heb je eigenlijk alleen een plek nodig waar je rustig en ongestoord kunt zijn. Verder is handig om een handspiegel, lamp en eventueel een mobiele telefoon bij de hand te hebben. Daarnaast kun je als je dat wilt ook nog een eendenbek (speculum) gebruiken.
Je kan het beste beginnen met een globaal zelfonderzoek. Voordat je met het zelfonderzoek begint, zorg je dat je ontspannen bent en voldoende tijd hebt. Het kan natuurlijk ook zijn dat je er tegen op ziet, plan dan een datum en blijf het niet uitstellen.
In grote lijnen begin je het zelfonderzoek van jouw vulva op de volgende manier:
- Om de vulva zelf te onderzoeken ga je in een voor jou makkelijke houding staan of zitten. Met één hand spreidt je de schaamlippen iets uit elkaar en vervolgens kun je nu met een spiegel in de andere hand de vulva bekijken. Het kan ook handig zijn om een foto te maken met je mobieltje. Doe wat je het prettigst vindt.
- Bekijk als eerste de vulva oppervlakkig en in zijn geheel. Daarna kun je de buitenste schaamlippen bekijken. Daarna volgen de binnenste schaamlippen. De clitoris kun je onderzoeken door de voorhuid naar boven te schuiven. Ook het gebied tussen de vagina en de anus (Perineum), de anus zelf en de venusheuvel zijn onderdeel van je onderzoek.
- Doe dit zelfonderzoek 1 x in de 1 á 2 maanden. Het belangrijkste doel is dat je verschil kunt opmerken! Zo kun je zelf in de gaten houden of er veranderingen zijn.
- Indien je iets afwijkend vind, neem dan contact op met je huisarts of gynaecoloog voor aanvullend onderzoek en diagnostiek.
- Mocht je huid anders aanvoelen dan je gewend bent en zijn er geen zichtbare veranderingen, ga ook dan naar de huisarts of gynaecoloog.
Misschien lukt het u niet zelf om uw huid goed te onderzoeken. Als u een partner heeft, kun u vragen of deze het wil doen.